ورزش و فعالیت برای برخی از افراد ، بخش جدا نشدنی زندگیشان می باشد و در هر شرایطی باید آن را به انجام برسانند. اما یکی از خطرات ورزش هایی که در آن امکان برخورد با دیگر بازیکنان وجود دارد ، شکستگی استخوان ها مخصوصا استخوان بینی می باشد. این عارضه البته تنها در ورزش رخ نمی دهد و زمین خوردن ، حوادث رانندگی و مشاجرات نیز می توانند عامل آن باشند. فرکچر یا شکستگی بینی منجر به درد زیادی می شود و خون دماغ شدن در این زمان طبیعی می باشد ، یکی از مهم ترین روش های درمان این مشکل و بهبود ظاهر بینی بعد از شکسته شدن بینی ، جراحی بینی است این فرایند باید بعد از بهبود استخوان یا بلافاصله بعد از شکسته شدن بینی انجام شود. با دکتر مجید عبدل زاده بهترین جراح بینی تهران همراه باشید تا نکات مفیدی را در این مورد برای شما ارائه دهیم.
از کجا بدانیم دچار شکستگی بینی شده ایم ؟
زمانی که نشانه های زیر را مشاهده کردید ، باید برای مشاهدات بیشتر به مراکز درمانی و یا مطب پزشک مراجعه نمایید :
- درد در بینی و یا اطراف آن
- خونریزی
- متورم شدن بینی یا اطراف آن که می تواند حتی زمانی که شکستگی بینی رخ نداده باشد ، منجر شود این عضو کج به نظر برسد
- کج یا دفرمه شدن بینی
- گرفتگی سوراخ ها و رفع نشدن آن ها
- کبودی اطراف چشم و بینی که معمولا بعد از دو تا سه روز از بین می رود.
- شنیدن صدای ساییده شدن زمانی که بینی را تکان می دهید.
در صورتی که خونریزی شدید بود و بند نیامد ، مایعی شفاف از بینی تخلیه شد ، تنفس سخت بود و شکل بینی به شدت دفرمه شده بود سریعا به دنبال درمان باشید. اگر فکر می کنید گردن یا سر شما نیز آسیب دیده است ، از تکان خوردن اجتناب کنید تا آسیب بیشتری وارد نشود.
چه کسانی در خطر شکسته شدن این عضو هستند؟
اتفاقات و حوادث مختلف می توانند برای هر کسی رخ دهند ، بنابراین می توان گفت همه در خطر شکستگی بینی می باشند. هرچند فعالیت های خاصی می تواند این احتمال را بالا ببرد. اشخاصی که ورزش هایی مثل بسکتبال ، بوکس ، فوتبال ، هاکی ، هنرهای رزمی و فوتبال را به شکل حرفه ای انجام می دهند ، بیشتر در معرض فرکچر بینی می باشند.
دیگر فعالیت هایی که شما را در خطر می اندازند شامل مشاجرات فیزیکی ، موتورسواری ( به خصوص زمانی که از کلاه کاسکت استفاده نشده باشد ) ، دوچرخه سواری و اسکی می شود. پزشکان همواره توصیه می کنند در این ورزش ها از تجهیزات استاندارد و محافظ بهره بگیرید.
گروه هایی از افراد که در خطر بیشتری هستند
برخی از اشخاص به صورت طبیعی در ریسک شکستگی بینی هستند ، چه در فعالیت ها شرکت کنند یا نکنند. این دسته شامل کودکان و افراد مسن می باشد. سلامت استخوان ها در هر دو گروه عاملی است که امکان بروز این عارضه را بالا می برد ؛ همچنین زمین خوردن نیز در این دو دسته شایع تر است. کودکان بیشتر در خطر فرکچر بینی می باشند ، زیرا هنوز رشد بینی آن ها تکمیل نشده است.
این معضل چقدر شایع است؟
با توجه به آمار ، فرکچر بینی حدود چهل تا پنجاه درصد شکستگی های صورت را تشکیل می دهند و احتمال وقوع آن در مردان بیشتر از بانوان می باشد.
عوارض شکستگی بینی
در این قسمت ، برخی از عارضه های همراه با این مشکل را برای شما گرد آوری کرده ایم :
- منحرف شدن سپتوم : شکستگی بینی و سپتوم می تواند منجر به انحراف سپتوم شود. این امر زمانی رخ می دهد که دیواره نازک میان دو حفره بینی ( یا همان سپتوم ) از جای خود تکان بخورد و راه هوایی را تنگ کند. داروهایی مثل آنتی هیستامین و اسپری ضد گرفتگی می تواند در مدیریت این عارضه به شما کمک کند ، اما در مواردی نیز لازم است عمل جراحی انجام شود.
- شکستگی غضروف : اگر فرکچر به علت ضربه سنگین ایجاد شده باشد ، برای مثال حادثه رانندگی ، امکان دارد غضروف شما نیز بشکند. اگر صدمه به قدری شدید باشد که هم استخوان و هم غضروف را درگیر کرده باشد ، دکتر مجید عبدل زاده ، بهترین جراح بینی تهران به هر دوی آن ها رسیدگی می نماید.
- جمع شدن خون : گاهی اوقات ، خون های لخته شده در زمان شکستگی بینی ، در این عضو تجمیع می یابند و باعث بروز عارضه ای به نام هماتوم می شوند. این مشکل می تواند یک یا هر دو سوراخ را ببندد. این لخته ها باید از طریق جراحی تخلیه شوند تا آسیبی به غضروف نرسد.
- صدمه به گردن : اگر ضربه به قدری شدید بوده است که بینی شما را شکسته است ، بنابراین احتمال آسیب دیدن استخوان های گردن نیز بالا می باشد. اگر فکر می کنید این اتفاق برای شما رخ داده ، سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنید.
تشخیص شکستگی بینی
پزشک معالج به این منظور ، به آرامی فشاری را به خارج بینی و نواحی اطراف آن وارد می کند. سپس داخل بینی را معاینه می کند تا به دنبال گرفتگی یا هرگونه نشانی از فرکچر بگردد. امکان دارد در طول این پروسه بی حسی اعمال شود تا بیمار احساس درد و ناراحتی نداشته باشد.
ممکن است پزشک از شما درخواست کند تا دو سه روز دیگر به مطب باز گردید تا ورم خوابیده باشد و معاینه با سهولت بیشتری صورت پذیرد. معمولا نیازی به X ray و دیگر تصویربرداری ها نیست. هرچند امکان دارد زمانی که آسیب شدید باشد ، دکتر سی تی اسکن را تجویز کند تا به شکل کامل وضعیت این عضو را بررسی نماید.
درمان شکستگی بینی
بسته به شرایط هر شخص امکان دارد نیاز به رسیدگی فوری باشد و یا بتوان در خانه نیز اقداماتی را برای بهبود شکستگی بینی انجام داد.
اقدامات خانگی
چند نکته وجو دارد که با انجام آن ها می توانید بسیاری از علائم فرکچر را کاهش دهید.
- اگر دچار خونریزی شدید ، بنشینید و هنگامی که از دهان نفس می کشید ، به جلو خم شوید. با این کار خون به گلو وارد نمی شود.
- اگر خون دماغ نشده اید ، سر را بالا بگیرید تا درد کاهش یابد.
- برای کاهش تورم بعد از شکستگی بینی ، از کمپرس سرد یا یخ پیچیده شده در یک پارچه تمیز کمک بگیرید. روزانه سه یا چهار بار و به مدت پانزده تا بیست دقیقه این عمل را تکرار کنید.
- برای کاهش درد مسکن های غیرتجویزی مانند استامینوفن مصرف نمایید.
- فعالیت ها را محدود کنید. در دو هفته اول نباید هیچ ورزشی را انجام دهید. برای حداقل شش هفته از انجام فعالیت هایی که با احتمال برخورد به دیگران انجام می شود دوری نمایید.
بهتر است بلافاصله بعد از ضربه ، سریعا به مرکز درمانی مراجعه کنید تا شدت آسیب ارزیابی شود. معمولا افراد نمی دانند شکستگی بینی می تواند روی چه ساختارهایی تاثیر بگذارد. درمان این مشکل یک تا دو هفته بعد از رخ داد آن بسیار راحت تر می باشد. در هنگام معاینه ، پزشک باید تیغه بینی را نیز بررسی کند ، زیرا امکان دارد خون در این ناحیه جمع شده باشد.
درمان پزشکی شکستگی بینی
تمامی شکستگی ها به اقدام خاصی نیازی ندارند ، اگر صدمه شدید باشد ، دکتر یکی از اقدامات زیر را انجام می دهد :
- داخل یا زیر بینی گاز قرار دهد و در مواردی روی آن قالب ( اسپلینت ) بگذارد.
- آنتی بیوتیک و مسکن تجویز کند
- جراحی کوچک کردن بینی را به صورت بسته انجام دهد. در این پروسیجر بینی بی حس شده و استخوان آن به سر جای خود باز می گردد.
- رینوپلاستی انجام دهد
- سپتورینوپلاستی را انجام دهد ، در این عمل سپتوم اصلاح شده و شکل بینی نیز دستخوش تغییر می شود.
این پروسه ها از سه تا ده روز بعد از حادثه صورت نمی پذیرند و باید تا وقتی که تورم کاهش یافته باشد صبر کرد. زمانی که شکستگی بینی کوچک باشد و این عضو دفرمه نشده باشد ، نیازی به درمان پزشکی نیست. با اینحال باید به یاد داشته باشید که تشخیص این موضوع به عهده جراح پلاستیک می باشد.
جراحی باید در چهارده روز اول صورت پذیرد ، درد و ناراحتی حاصل از عمل نیز باید هفتاد و دو ساعت بعد رو به کاهش رود.
آماده شدن برای ویزیت
اگر شکستگی بینی شدید باشد ، زمانی برای آماده شدن ندارید زیرا باید سریعا به مطب دکتر یا بیمارستان مراجعه کنید. اما اگر این آسیب خفیف بود می توانید مدتی صبر کنید. این امر باعث می شود وقت برای کم شدن تورم وجود داشته باشد و در نتیجه ، معاینه بینی راحت تر صورت پذیرد.
اما در کل پیشنهاد می شود بیشت از سه تا پنج روز منتظر نمانید. در این زمان ، در صورتی که با علائم زیر مواجه شدید ، سریعا اقدامات لازم را انجام دهید :
- درد و تورم رو به بهبود نرفت
- پس از خوابیدن ورم ، بینی دفرمه شد
- حتی بعد از رفع تورم قادر به تنفس نبودید
- خونریزی به صورت متناوب رخ داد
- تب داشتید
پیش از مراجعه به مطب ، می توانید نشانه هایی که تجربه کردید و نحوه رخ داد حادثه را یادداشت کنید و لیستی از داروها ، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید را تهیه نمایید و در اختیار بهترین جراح بینی تهران ، دکتر مجید عبدل زاده قرار دهید. در صورت امکان ، عکسی از قبل از وقوع شکستگی بینی را همراه خود داشته و سوالاتی که می خواهید بپرسید را آماده کنید.
آیا شکستگی بینی بدون عمل قابل درمان است؟
همه شکستگیهای بینی نیاز به درمان گسترده ندارند. در صورتی که شکستگی استخوانها و غضروفهای بینی شما را جابهجا کرده باشد، پزشک ممکن است بتواند به صورت دستی آنها را مرتب کند. این کار باید در زمان کوتاهی پس از وقوع شکستگی انجام شود، ترجیحاً هر چه زودتر. در طول این فرایند، پزشک شما:
- دارو را با تزریق یا اسپری بینی برای کاهش ناراحتی تجویز میکند.
- سپس سوراخهای بینی شما را با استفاده از اسپکولوم بینی باز میکند.
- از ابزارهای ویژهای برای کمک به تراز کردن استخوانهای شکسته و غضروف شما استفاده میکند.
پزشک همچنین با استفاده از پانسمان داخل بینی و پانسمان در قسمت بیرونی، بینی شما را آتل میزند. گاهی اوقات آتل داخلی نیز برای مدت کوتاهی لازم است. پانسمان داخلی معمولاً باید حداقل یک هفته در داخل بینی بماند. همچنین برای جلوگیری از عفونت با باکتریهایی که معمولاً در بینی شما وجود دارد، پزشک برای شما آنتیبیوتیک تجویز میکند.
چگونه خونریزی پس از شکستگی بینی را متوقف کنیم؟
توقف خونریزی پس از شکستگی بینی امری بسیار حیاتی است. شما میتوانید با انجام اقدامات زیر خونریزی را متوقف کنید:
- نشستن یا دراز کشیدن: بهتر است در صورت امکان بنشینید یا دراز کشیده شوید، به جای اینکه به پشت خم شده یا از زمینها بلند شوید. بینی شما باید بالاتر از سطح قلبتان باقی بماند.
- خم شدن به جلو: با خم شدن به جلو، جلوگیری کنید از اینکه خون به سمت پشت گلویتان جاری شود.
- فشار دادن بر قسمت نرم بینی: با استفاده از انگشتانتان یا سابقه، قسمت نرم بینی خود را به طور محکم فشار دهید و آن را به مدت ۵ دقیقه نگه دارید.
- تکرار فشار: اگر خونریزی همچنان ادامه دارد، بعد از ۵ دقیقه، دوباره بینی خود را برای ۱۰ دقیقه دیگر نیشگون کنید.
اگر با این اقدامات خونریزی متوقف نشد، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.